Vetten, koolhydraten… hoe zat het ook alweer?

Vetten

Er bestaan veel misverstanden over vetten. Dit heeft ertoe geleid dat men gelooft dat hoe minder vet je eet, hoe gezonder het is. Het tegendeel is waar. Zeker is dat de industriële bewerking van vetten tot grote gezondheidsproblemen leidt.

Wit vet, bruin vet, visceraal vet, zwembandjes. Onverzadigde vet, verzadigd vet. Wat is nu waar?

Vetten zijn opgebouwd uit vetzuurketens van aan “elkaar geknoopte” vetzuren en glycerol. Vetten zijn behalve energieleveranciers, ook bouwstenen van onze celmembranen, belangrijke structuren in zenuwstelsel en immuunsysteem, en bouwstoffen voor hormonen. Cholesterol is bijvoorbeeld de bouwstof voor vitamine D3, enkele geslachtshormonen, en voor bijnierhormonen die stress in ons lichaam moeten reguleren. Vetweefsel onder de huid is een goede isolatie tegen de kou. Ook fungeert vetweefsel tussen organen als schokdemper.

In voedsel is vet een smaakmaker, zorgt voor een verzadigingsgevoel, een energieleverancier, en spelen de goede vetten een belangrijke rol in de opname van diverse vitamines waardoor onze organen goed kunnen functioneren.

Verzadigd vet

Verzadigd vet zit met name in dierlijk vet van vee. Dus ook in zuivel zoals boter en volle melk en kaas. Dierlijk verzadigd vet bevat cholesterol, dat onterecht in een kwaad daglicht staat.

Cholesterol wordt gezien als de boosdoener bij hart- en vaatziekten, terwijl nieuwe onderzoeken laten zien dat cholesterol juist nodig is voor een gezonde afweer tegen deze ziekten. Deze onderzoeken beweren dat hart- en vaatziekten een andere oorzaak hebben dan een hoog cholesterolgehalte. Enkele grote onderzoeken hebben ook inmiddels laten zien dat er geen relatie bestaat tussen de inname van verzadigde vet (met cholesterol) en hart- en vaatziekten. Vooral een chronische laaggradige ontsteking lijkt de oorzaak te zijn van hart- en vaatziekten, en hier speelt de hoge inname van koolhydraten en suikers vooral een grote rol.

Plantaardige bronnen van verzadigd vet zijn kokosolie en palmolie die geen cholesterol bevatten. Deze vetten zijn gemakkelijker afbreekbaar omdat de vetzuurketens niet zo lang zijn. Er worden positieve effecten van deze plantaardige verzadigde vetten gemeld, zoals bijvoorbeeld het remmen van ontstekingen door kokosolie.

Onverzadigd vet

Onverzadigd vet kun je onderverdelen om enkelvoudig en meervoudig onverzadigd vet. Olijfolie is een voorbeeld van een enkelvoudig onverzadigd vet, ook wel omega 9 vet genoemd. De meervoudige onverzadigde vetzuren zijn essentiële vetzuren (omega 6 en omega 3 vetzuren), dat wil zeggen dat ons lichaam ze niet zelf kan aanmaken en dat ze dus uit voeding moeten worden opgenomen. Meervoudig onverzadigde vetzuren kunnen zowel van dierlijke als van plantaardige oorsprong zijn.

De omega 3 vetzuren uit vette vis (zalm, haring, ansjovis, tonijn, makreel) hebben gezondheid bevorderende effecten op bloedplaatjes, bloeddruk, ontstekingen, immuunsysteem, de stemming, hyperactiviteit bij kinderen en het geheugen. Deze gunstige effecten worden behaald door omega 3 vetzuren in combinatie met vitamine B3, B6, vitamine C, magnesium en zink.

De omega 6 vetzuren hebben een gunstig effect op het immuunsysteem, de vaten en de bloedplaatjes met wederom behulp van vitamine B3, B6, vitamine C, magnesium en zink.

Verzadigd vet –                       volle zuivel, vet vlees (rundvlees), kokosolie, palmolie, reuzel

Onverzadigd vet

Enkelvoudig                omega 9- olijfolie, palmolie, avocado, ei, noten

Omega 7 duindoorn

Meervoudig

Omega 6 zonnebloem, teunisbloem, zwarte bes, walnoot, tarwekiem, platvis

Omega 3 algenolie, lijnzaadolie, walnoot, zwarte bes, vette vis

Margarines zijn lange tijd gepromoot door de aanwezigheid van linolzuur (maakt omega 6 aan). Echter, een teveel aan dit linolzuur bevordert juist weer ontstekingen en zorgt voor toename van klontering van bloedplaatjes, voor een toename van hoge bloeddruk en het bevorderen van astma-aanvallen. Daarnaast zit er in margarine ‘transvetzuur’. Daarom is het niet aan te raden margarine te gebruiken, maar juist roomboter of kokosolie.

Transvetten

Transvetten zijn onverzadigde vetten die zeer schadelijk zijn. Ze ontstaan door chemische processen in de fabriek (hydrogeneren) waarbij deze onverzadigde vetten (zoals plantaardige oliën) hard gemaakt worden.

Transvetten komen vooral voor in margarines (vroeger heel veel), fastfoodproducten en tussendoortjes onder de noemer van geharde vetten. Veelal worden transvetten gebruikt om knapperigheid aan een product te geven, zoals bij chips en crackers en ook om een product een goede smeerbaarheid te geven.

Transvetten kunnen ook ontstaan tijdens het productieproces van bepaalde voedingsmiddelen. De vetten worden dan industrieel gedeeltelijk verhard. Hierdoor blijven vloeibare oliën langer houdbaar en wordt de structuur steviger. Je herkent producten met veel transvetten vaak aan hun structuur; het gaat meestal om harde vetten bij kamertemperatuur. Denk hierbij aan producten als:

• Hard frituurvet
• Harde bakboters
• Harde braadvetten

Ook komen ongezonde transvetten voor in producten als:

• Gebak
• Koek
• Snoep
• Chips
• Patat
• Kant-en-klaarmaaltijden

Natuurlijke transveturzuren zijn onschadelijke vetzuren en komen in heel geringe mate voor  in voedsel zoals melk.
Industrieel bewerkte transvetzuren zijn daarentegen een grote boosdoener. Transvetten die ontstaan door bewerking van voedingsmiddelen in de industrie en zijn zeer slecht voor de gezondheid. De consumptie van transvetten wordt sterk afgeraden omdat deze vetten niet verteerd kunnen worden door ons lichaam en zich ophopen in de buikwand. Bij consumptie van deze transvetten kunnen deze de celfuncties verstoren. De transvetzuren worden ingebouwd in het celmembraan (het beschermend omhulsel van de cel), terwijl het lichaam de vetten als lichaamsvreemd ziet. Dit leidt tot een sterke verhoging van de kans op allerlei hart- en vaatziekten.

Bijna 80 procent van de mensen die leidt aan hart- en vaatziekten kunnen deze ziekten voorkomen of genezen door een verandering in leefstijl- en voedingsgewoontes.

Zogenaamde wit vet versus bruin vet

Bruin vet is een vetweefsel dat energie omzet in warmte – het verbrandt calorieën. Het vet wordt actief als het lichaam het koud heeft en zorgt er dan door verbranding voor dat de lichaamstemperatuur op peil blijft. Zoogdieren die een winterslaap houden, gebruiken hetzelfde bruin vet om tijdens hun winterslaap warm te blijven. Bruin vet is erg belangrijk voor een gezond lichaam.

Het grote verschil tussen bruin en wit vet is de werking van het vet in het lichaam. Bruin vet zet energie om in warmte en zorgt er zodoende mede voor dat je lichaam op temperatuur blijft. Ook wit vet heeft een isolerende functie, maar het werkt anders: het slaat de calorieën juist op, onder meer rond de organen en op zichtbare plaatsen als rond de heupen en op de buik. Bruin vet is goed voor je gezondheid, wit vet juist niet.

Bruin vet

Het lijkt erop dat bruin vet zich vooral op essentiële plekken als bij de hoofdslagaders, het zenuwstelsel en het hart bevindt. Onderzoekers denken dat dat te maken heeft met de verwarmende functie van bruin vet: juist op die cruciale plekken moet het lichaam op temperatuur blijven.

Bij bruin vet is er geen verband met wat je eet, maar wel met je leefstijl. Bruin vet is onmisbaar voor je lichaam en heeft een positief effect op je lichaamsgewicht.

Onderzoek toont aan dat wanneer mensen teveel eten hun bruine vet als het ware ‘uit gaat’ en daardoor lastig calorieën kunnen verbranden. In lijn daarmee zijn mensen die relatief veel bruin vet hebben vaak minder zwaar.

Je krijgt bruin vet door:

• te sporten. Wit vet kan door te sporten worden omgezet in bruin vet.
• door goed en voldoende te slapen: melatonine (het stofje waarvan je slaperig wordt) stimuleert de productie van bruin vet.
• door veel in de kou te zijn. Kou triggered je lichaam als het ware om zichzelf warm te houden.

Wit vet

Wit vet wordt weer onderverdeeld in visceraal en subcutaan vet. Wit vet is vet dat energie opslaat, het vet wat je ziet op de weegschaal. Dit vetweefsel vind je onder je huid en is zichtbaar als zwembandje of bierbuik of de bekende love handels. Maar het kan zich ook rondom je organen nestelen.

Het witte vet onder je huid, dat zichtbaar is, heet subcutaan vet. Een klein laagje kan geen kwaad, maar teveel kan wel schadelijk zijn. Het onzichtbare witte vet rondom je organen heet visceraal vet. Dit vet verslechtert de werking van die organen en maakt stoffen aan die ontstekingen veroorzaken. Beide vetten kunnen leiden tot hartkwalen en diabetes.

Omdat je visceraal vet niet ziet aan de buitenkant van je lichaam, kan iemand die slank en gezond oogt, binnenin wel opgehoopt vet rondom de organen hebben. Een slank iemand kan dus wel degelijk een te hoog vetpercentage hebben en net zo ongezond zijn als iemand met zwaar overgewicht.  Het viscerale vetweefsel is ook het vetweefsel waarin inflammaties (laaggradige ontstekingen) kunnen ontstaan.

Dit witte vet wordt voornamelijk aangemaakt door het lichaam als je teveel koolhydraten en suikers eet.

Concluderend: goede gezonde vetten (omega 3, 6, 7 en 9) heb je juist nodig voor een gezond lichaam, gezonde werking van onze organen en om vitamines op te kunnen nemen. Deze gezonde vetten zorgen ervoor om hart- en vaatziekten tegen te gaan. Je moet dus juist gezonde vetten eten om gezond te blijven. Gezonde vetten helpen ook tegen leververvetting. Leververvetting ontstaat namelijk door een overload aan suikers en koolhydraten, en niet door de inname van teveel goede vetten.

Om wit vet te verbranden kan je een zogenaamd ketogeen dieet volgen gedurende een korte periode. Belangrijk is om dit onder begeleiding te doen (zodat je geen roofbouw pleegt op je lichaam – dit dieet kan op langere termijn juist averechts werken op onder andere je spieren). Vraag meer info en begeleiding bij je natuurgeneeskundig therapeut.

Koolhydraten

Koolhydraten zijn opgebouwd uit suikers. Suikers zijn enkelvoudige koolhydraten, zoals glucose, lactose en fructose. Als er meerdere van deze suikers aan elkaar gekoppeld zijn, spreek je van complexe koolhydraten of zetmelen. Deze complexe koolhydraten vind je vooral in granen, noten, wortelen en andere groenten en aardappelen. Koolhydraten zijn vooral bekend als energieleveranciers. Enkelvoudige suikers kunnen snel door het lichaam worden opgenomen; bij complexe koolhydraten duurt dit langer.

Complexe koolhydraten zitten bijvoorbeeld in granen, noten, wortelen en andere groenten. De snelheid waarmee deze zetmelen kunnen worden verteerd hangt af van de bewerking vooraf en de wijze van bereiden. Dit wordt de Glykemische Index (GI) genoemd. De GI van gekookte worteltjes is bijvoorbeeld hoger dan van rauwe.  Stokbrood heeft een veel hogere GI dan volkoren brood. En aardappelpuree heeft een hoger GI dan gekookte aardappelen.

Bij een hogere GI stijgt de bloedsuikerspiegel dus veel sneller dan bij een lag GI. Het risico voor suikerziekte is bij het eten van veel producten met een hoge GI dus veel groter. Vooral geraffineerde koolhydraten bevatten veel snel opneembare suikers en hebben dus ook een hoge GI.

Als we veel producten eten met een hoge GI, zal het lichaam de overmaat aan suikers eerst opslaan in spierweefsel en in de lever. Als daar geen plaats meer in, worden de koolhydraten omgezet in vetten en als zodanig opgeslagen. De vetrol op de bovenbuik boven de taille, is een aanwijzing dat er teveel koolhydraten in vet worden opgeslagen, en dat er allerlei problemen kunnen ontstaan, zoals leververvetting.

In Nederland lijdt intussen circa 20 procent van de volwassenen aan leververvetting en kinderartsen zien ook steeds meer kinderen met deze aandoening. Dit alles door met name het gebruik van frisdrank en zoetigheid (onder andere fructose). In de VS is leververvetting de meest voorkomende leverziekte onder tieners en adolescenten. Ook leidt leververvetting niet tot gevoel van verzadiging en verhoogt de zoete trek. Er is een rechtstreeks verband tussen leververvetting en obesitas, en het onwerkzaam zijn van insuline (insuline resistentie), ontstekingen, jicht en diabetes.

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat omega-3-vetzuren het vetgehalte in de lever kunnen verminderen en ook ontstekingen in de lever kunnen tegengaan.

Conclusie

Voor een gezond voedingspatroon is het belangrijk dagelijks goede vetten te consumeren. Deze hebben we nodig voor de opname voor diverse vitamines en zijn nodig voor een goed functioneren van diverse lichaamsprocessen en het voorkomen van ontstekingen.

Slechte vetten, zoals kunstmatige transvetten en vetten die ontstaan na een te hoge koolhydrateninname, moeten vermeden worden. Hart- en vaatziektes, leververvetting en andere ernstige ziektes kunnen hier mee mede voorkomen worden.

Zorg dus voor een dagelijkse inname van goede vetten en beperk je inname van koolhydraten en suikers tot een minimum. Kom in beweging om vetten te verbranden,.. en neem een koude douche of plons!

Bronvermelding

Internet:

https://supersnelgezond.nl/transvetten/

https://www.gezondheidsplein.nl/dossiers/vetten-en-olien-verzadigd-vet-onverzadigde-vetten-en-transvetten/transvetten/item120628

https://www.hartstichting.nl/nieuws/afvallen-door-activeren-van-bruin-vet

https://www.frecious.bio/nl/blog/wat-is-bruin-vet-wat-is-wit-vet

https://www.beleefgezond.com/weetjes/vetten-en-alles-wat-je-erover-moet-weten/wit-vet-en-bruin-vet-wat-is-het-verschil

https://diabetestips.nl/diabetes-kennisbank/begrippenlijst/glycemische-index/

Literatuur:

• Eenvoudig Gezond, Over omgevingsinvloeden, leefstijl en voedingskeuze, Auteur: Anna M. Kruyswijk- van der Heijden – 9789087593858
• Keto-Detox, Auteur: Anna M. Kruyswijk- van der Heijden – 9789090323152
• De Cholesterolmythe, Een radicaal nieuwe visie op het ontstaan, voorkomen en omkeren van hart- en vaatziekten, Daan de Wit – 9789463192118

Na de nieuwe maatregelen,…

Coachingsessies – nieuw!

In het kader van mijn opleiding aan de Nederlandse Academie voor Psychotherapie zoek ik mensen die bij mij op gesprek willen.

Als therapeut/coach/counselor i.o. kan je voor de volgende zaken bij mij terecht:

– je wil graag een luisterend oor (wellicht extra fijn in deze Corona tijd)
– je hebt problemen in relaties/ contact met anderen
– je zit niet lekker in je vel en je weet niet precies hoe dit komt
– je hebt vragen/ vervelend gevoel over zaken in het verleden of in de toekomst

Omdat ik in opleiding ben, bied ik de sessies van 60 min aan voor € 45 ( ipv €90)

Graag hoor ik of je een afspraak wil maken.

Hartelijke groet,

Mirjam de Groot

Leververvetting

De lever

De lever is een orgaan met veel verschillende functies. Naast de aanmaak van galvloeistof vindt ook opslag van vitaminen en mineralen in de lever plaats. In de lever worden veel belangrijke stoffen geproduceerd zoals eiwitten en vetten. Bovendien maakt de lever giftige stoffen en medicijnen onschadelijk en speelt dit orgaan een belangrijke rol bij de energiehuishouding. De lever heeft een grote reservecapaciteit en een groot herstelvermogen. Als een deel van de lever verwijderd wordt, groeit het resterende deel weer aan. Een voorwaarde hiervoor is dat het achtergebleven deel van de lever gezond en groot genoeg is.

Vanwege de grote reservecapaciteit van de lever geven leverziektes vaak pas in een laat stadium problemen. In een vroeg stadium hebben veel mensen met leverziekten geen klachten. Dit komt doordat het gezonde deel van de lever de verschillende functies goed genoeg kan uitvoeren. De lever ligt rechtsboven in de buikholte, tegen het middenrif en onder de ribben.

Bij volwassen mensen weegt de lever ongeveer anderhalve kilo en is bijna zo groot als een voetbal.

Leververvetting

Leververvetting is een stapeling van vet in de lever. De lever speelt een belangrijke rol bij de vetstofwisseling. Als er iets mis gaat in die vetstofwisseling, kan de lever steeds meer  vet gaan opslaan in de levercellen. Met het vet worden van de lever als gevolg. Dit wordt ook wel steatose genoemd.

Leververvetting is de meest voorkomende aandoening aan de lever in de westerse wereld. Door een ongezonde voeding en leefstijl raakt de vetstofwisseling in het lichaam verstoord en hoopt vet zich op in de buikorganen, waaronder de lever. Ook verandert de stofwisseling van de lever, waardoor er meer vet in de levercellen terecht komt.

Leververvetting kan (gedeeltelijk) herstellen als de oorzaak van de leververvetting wordt weggenomen. Als er niets wordt gedaan, zal de lever steeds verder vervetten. Eén op de vijf mensen die langere tijd leververvetting hebben, krijgt uiteindelijk een ontsteking van de lever (hepatitis). Deze ontsteking kan littekenvorming in de lever (leverfibrose) veroorzaken en uiteindelijk leiden tot levercirrose. Bij levercirrose is er ernstige schade aan de lever die op den duur tot leverfalen kan leiden. Dat kan levensbedreigend zijn. Een levertransplantatie is dan nog de enige behandelmogelijkheid.

Oorzaken van leververvetting

De meest voorkomende oorzaken van leververvetting zijn:

Overgewicht en obesitas

Diabetes Mellitus Type 2 (suikerziekte)

Metabool syndroom

Chronisch alcoholgebruik

Minder vaak voorkomende oorzaken van leververvetting zijn:

• Ondervoeding (tekort aan koolhydraten, vetten en eiwitten)
• Gebruik van sommige medicijnen die de leverfunctie kunnen verstoren.
• Leververvetting kan ook voorkomen als complicatie bij een chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Dit komt vooral voor als deze ziekten behandeld worden met het medicijn Prednison.

Niet-alcoholische leververvetting (NAFLD en NASH)
Leververvetting die niet wordt veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik wordt ook wel niet-alcoholische leververvetting genoemd. De Engelse naam hiervoor is non alcoholic fatty liver disease (NAFLD). Niet-alcoholische leververvetting komt veel voor in de westerse landen.

Zwangerschapssteatose

Een zeer zeldzame en acute vorm van leververvetting kan ontstaan tijdens de zwangerschap en wordt zwangerschapssteatose genoemd. Zwangerschapssteatose kan ontstaan vanaf de 28e week in de zwangerschap. Het is een zeer ernstige vorm van leververvetting die zowel voor moeder als kind erg gevaarlijk kan zijn. De klachten verdwijnen meestal direct na de bevalling.

Hoe herken ik het?

Klachten en symptomen bij leververvetting

Leververvetting veroorzaakt meestal geen klachten. Sommige mensen hebben last van (vage) pijn rechtsboven in de buik en vermoeidheid. Heel soms is er sprake van geelzucht. Geelzucht is het geel zien van het oogwit en de huid.

Bij 1 op de 5 mensen met leververvetting ontstaat een ontsteking van de lever (hepatitis). Hierbij kunnen verschillende klachten voorkomen, waaronder chronische vermoeidheid, een algeheel ziektegevoel en soms jeuk.

Hoe gaat het verder?

Diagnose van leververvetting

Leververvetting wordt vaak bij toeval ontdekt tijdens een echo van de bovenbuik of door afwijkende bloedwaarden bij een onderzoek voor andere klachten. Dit komt omdat leververvetting meestal niet of nauwelijks specifieke klachten geeft.

Als er wel klachten zijn die kunnen wijzen op leververvetting zal de huisarts lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek doen. Bij lichamelijk onderzoek kan de lever iets vergroot of gevoelig zijn, maar dit hoeft niet. Bij bloedonderzoek worden meestal licht verhoogde leverwaarden gevonden, maar ook dit hoeft niet. Bij twijfel stuurt de huisarts je door naar het ziekenhuis voor verder onderzoek.

Behandeling van leververvetting

Leververvetting is in de meeste gevallen om te keren door veranderingen in leefstijl: meer bewegen, gezonde voeding en een gezond gewicht.  Als langdurig alcoholgebruik heeft geleid tot de leververvetting, dan moet er bij voorkeur helemaal gestopt worden met alcohol of in elk geval drastisch geminderd.

Helemaal stoppen is het advies als er ook ontstekingen in de lever te zien zijn. Zodra de oorzaak van de leververvetting weg is, neemt de vetstapeling in de lever vaak af of verdwijnt helemaal. Eventuele ontstekingen zullen ook afnemen. De lever kan hierdoor herstellen.

Zijn medicijnen de oorzaak, dan kun je samen met jouw arts zoeken naar een vervangend medicijn dat minder vetstapeling veroorzaakt. Heb je diabetes, dan is het belangrijk de medicijnen goed te gebruiken en gezond te leven om jouw bloedsuikerwaarden goed geregeld te houden.

Er is geen specifiek medicijn dat de lever doet ontvetten. Er wordt veel onderzoek gedaan naar nieuwe medicijnen die wellicht in de toekomst ingezet kunnen worden in de behandeling van leververvetting en bij het voorkomen van complicaties.

Het teveel aan suikers wordt in de lever omgezet in vetten en in de lever opgeslagen. Daardoor kan al op relatief jonge leeftijd leververvetting ontstaan.

HFCS (hoog-fructose-maïs-siroop)vooral in frisdranken

In een Zwitserse studie werd in dit verband het negatieve effect van een hoog fructosegebruik aangetoond; een potentiële stimulator van de aanmaak van vetten in de lever. Het gebruiken van fructose stijgt de laatste jaren aanzienlijk. Vooral door het verhoogde gebruik van hoog-fructose-maïssiroop (HFCS), de zoetmaker in frisdranken.
In tegenstelling tot glucose, kan fructose alleen door de lever worden verwerkt. Hierbij wordt het in eerste instantie in glycogeen omgezet, maar omdat de glycogeenvoorraad in de lever het grootste deel van de dag vol is, resteert het de lever bij een overmatige en voortdurende aanvoer alleen nog maar deze om te zetten in vet.

De invloed van vitamine D

Zestig patiënten met een niet alcoholische leververvetting bleken in een studie in vergelijking met zestig gezonde controlepersonen lagere vitamine D-spiegels te hebben. Ook bleek dat de vitamine D-spiegels in het serum lager werden naarmate de leververvetting erger was. Vooral in de winter was vergeleken met de controlegroep de vitamine D 23,5 nanomol per liter. (De normwaarde is 80 nanomol per liter) Onder patiënten met de leververvetting kwam Metabool Syndroom vaker voor. De auteurs van deze studie concluderen dat verder onderzoek nodig is naar de rol van vitamine D suppletie in de ontwikkeling en de progressie van een niet alcoholische leververvetting.

Veel groente eten vermindert risico leverkanker

Als het leverweefsel door vervetting zo beschadigd raakt en overgaat in leverkanker dan kan toch gedacht worden aan voedingsinterventies. Veel groente op het menu verlaagt namelijk het risico van leverkanker blijkt uit de resultaten van een grote prospectieve studie onder de Japanse bevolking. Van de 19.998 personen die aan het onderzoek deelnamen, werd bij 101 tijdens de volgperiode leverkanker vastgesteld.

Hierbij bleken de 30% deelnemers die de grootste hoeveelheden groenten aten een 39% kleinere kans op deze diagnose te hebben dan de 30% met de laagste groenteconsumptie. Dit was na correctie van de gegevens voor mogelijk storende factoren. Als de onderzoekers specifiek naar het eten van groen-geelkleurige groenten of groene bladgroenten keken, dan hielden de hoogste innamen hiervan verband met respectievelijk 35 en 41% gedaalde risico’s voor leverkanker.
Groenten zijn o.a. zeer rijk aan magnesium een mineraal dat vaak laag is bij NASH (NASH: Non Alcoholic Steato-Hepatitis).

Laag magnesium gecorreleerd met NASH (non Alcoholic Steato-Hepatitis)

Magnesium is bij diverse stofwisselingsprocessen betrokken. Het blijkt dat een magnesiumtekort onafhankelijk gerelateerd is aan NASH. In een onderzoek met 80 proefpersonen werden vier groepen geformeerd. De eerste groep was obees/niet-insulineresistent, de tweede groep obees/insulineresistent en de derde groep obees/diabetes type-2. Een vierde groep diende als controlegroep en bestond uit niet-obese/niet-insulineresistente personen. Een virale leverontsteking, alcoholgebruik en aandoeningen waarbij magnesium een rol speelt, waren uitgesloten.

Uit elk van de drie eerste groepen werden op basis van verhoogde leverenzymwaarden proefpersonen geselecteerd die een leverbiopsie ondergingen. Bij 36% van deze personen werd NASH gediagnosticeerd en die hadden allemaal lage serum-magnesiumspiegels. De magnesiumspiegels waren nog lager bij de personen die al leverfibrose hadden ontwikkeld.

Dierlijke eiwitten

Wie te veel dierlijke eiwitten eet, loopt kans op vervetting van z’n lever. Dat concluderen onderzoekers van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam op basis van een onderzoek onder 3.500 vrijwilligers in de Rotterdamse wijk Ommoord. Het zou gaan om de grootste studie ter wereld naar het verband tussen voedselconsumptie en leververvettting.
Het Erasmus MC laat in een persbericht met de titel Te veel vlees schaadt lever weten: “Dat veel alcohol drinken de lever schaadt, is al langer bekend. Nu blijkt dat te veel dierlijke eiwitten consumeren hetzelfde gevolg heeft. Dat leidt namelijk tot NAFLD: non-alcoholic fatty liver disease [niet door alcohol veroorzaakte levervetting; ook suikers kunnen daar voor zorgen, red.]. Deze ontdekking is opmerkelijk, omdat tot nu toe werd verondersteld dat vetten en koolhydraten leiden tot leververvetting, en niet eiwitten.”

Onderzoekers van Medical University of South Carolina ontdekten dat bij obese mensen verzadigd vet leidt tot de ontstekingen die typerend zijn voor NASH. Onverzadigd vet zou dat effect niet hebben.

Tarweproducten

Onderzoekers van de Wageningen Universiteit hebben getracht te achterhalen wat de mogelijke voordelen zijn van volkoren tarweproducten ten opzichte van geraffineerde tarweproducten op de gezondheid van de lever. Zij stellen dat de lever het centrale orgaan is in de stofwisseling en daarom een belangrijk doelwit in de metabole aandoeningen. Voor het onderzoek werden twee groepen van 25 personen met overgewicht en licht verhoogde cholesterolwaarden gedurende twaalf weken gevolgd. Er werd gekozen voor deze populatie, omdat zij reeds een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hadden en op die manier een verschil hierin gemeten kon worden. De ene groep kreeg twaalf weken producten te eten met in totaal 98 gram volkoren tarwemeel per dag en de andere groep met 98 gram geraffineerd tarwemeel per dag. Na de twaalf weken zagen de onderzoekers dat de groep die enkel geraffineerde producten had genuttigd significant hogere waardes had van vetzuren in de lever dan de groep die met name volkorenproducten had gegeten.

Tevens was de diversiteit van de darmflora in de geraffineerde groep afgenomen. In de groep van de volkorenproducten waren de waardes van vetzuren in het bloed 4 uur na de maaltijd gemiddeld wat hoger. Dit wordt mogelijk verklaard doordat de lever zich op dat moment ontdoet van onnodige vetzuren.

Het beschermende effect van volkorenproducten

Concluderend kan uit deze studie opgemaakt worden dat het geraffineerde tarwedieet mogelijk bijdraagt aan het ontstaan van vervetting van de lever. Een dieet met voornamelijk volkoren tarweproducten werkt mogelijkerwijs juist beschermend en stimuleert de levergezondheid.

Bewerkte koolhydraten zijn meer gelinkt zijn aan leververvetting dan de consumptie van vetten. Dit komt door de manier van verwerking van glucose, fructose en aminozuren. Gezonde vetten zorgen niet voor vetopslag in de lever. Dus neem lekker noten, zaden, avocado en gezonde oliën.

Voedingstips bij leververvetting

Eet cholinerijke voedingsmiddelen

Choline is een hele waardevolle stof waar helaas veel mensen een tekort aan hebben). Het is een bouwstof voor de hersenen en zit ingebouwd als vet in de celmembranen. Wat choline zo bijzonder maakt is dat het vet afbreekt en helpt met het afvoeren van vetten uit de lever. Indien je onvoldoende choline binnen krijgt, stapelen vetten zich sneller op in de lever.

In welke voedingsmiddelen tref je choline aan?
– eidooiers (293 mg/100gram)
– garnalen (135mg/100gram)
– kipfilet (117mg/100gram)
– zalm (113mg/100 gram)
– broccoli (62mg/100gram)
– kikkererwten (30mg/100mg)
– bloemkool (58mg/100gram)
– avocado’s (14mg/100gram)

Eet vooral veel eieren, kippenlever/runderlever, kool, broccoli en knoflook

Houd je aan een laag glycemisch dieet 
Voedingsmiddelen met een hoge glycemische index uit het dieet verwijderen.
Voeding met een hoge glycemische index bevatten bruine rijst, watermeloen, aardappelen en verwerkte voedingsmiddelen zoals bier, gezoete granen en chocoladerepen. Voedingsmiddelen met een glycemische index onder de 55 of minder worden aanbevolen.
Dit zijn voedingsmiddelen zoals uien, knoflook, eieren, peulvruchten, peren, appels, spruitjes, broccoli, wortelen, groene bladgroenten, artisjokken en kool.

Zorg voor een gezonde darmflora

Een verstoorde darmflora is een van de belangrijkste oorzaken van een niet-alcoholische leververvetting.

Wanneer je darmflora langdurig uit balans is, zorgt dit in veel gevallen voor het lekkende darm syndroom. Hierbij lekken zogenaamde endotoxines vanuit je darm in je bloedbaan. Endotoxines zijn afvalstoffen van schadelijke bacteriën in de darm die een ontstekingsreactie opwekken. Naast ontstekingen zorgen ze ook voor de aanmaak van vrije radicalen die de lever aantasten.

Een aantal tips voor een gezonde darmflora zijn:

• Let extra op veel zitten. Dat beïnvloed de darmflora nadelig.
• Minimaliseer het gebruik van suiker, tarwe en gefrituurde producten
• Eet volop groente en fruit zodat je voldoende prebiotische vezels binnen krijgt, die dienen als voeding voor je darmbacteriën
• Zorg ook voor voldoende ontstekingsremmende voeding als olijfolie, verschillende kruiden en knoflook

Minimaliseer of nog beter elimineer alles met glucose fructose stroop

Glucose fructose stroop is de grote levervijand.
Deze goedkope zoetstof – vaak afgekort als HCFS of high corn fructose syrup – wordt bijna overal aan toegevoegd. Het zit vooral in frisdrank. Het wordt in je lever omgezet in xantine en urinezuur. Deze stofjes verhogen de kans op het krijgen van jicht. HCFS is ook een sterke aanjager van insulineresistentie. Het gevolg hiervan is dat organen langzaam van hun energie worden afgesneden.

Vanuit de traditionele kruidengeneeskunde is artisjok een welbekende beschermer van de leverfunctie. Artisjok zorgde er ook voor dat het cholesterolgehalte sterk verbeterde (totaal cholesterol, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol en triglycerideconcentraties) (Panahi et al., 2018). De studie wijst uit dat regelmatige consumptie van artisjokken, of gebruik van een gestandaardiseerd artisjokextract bij niet-alcoholische leververvetting een effectieve behandeloptie is.

Zorg voldoende vitamine E

Vitamine E wordt in de natuurgeneeskunde vaak ingezet bij de behandeling van leververvetting.
Vitamine E is een in vet oplosbare antioxidant. Eenvoudig gezegd zorgt het ervoor dat vetten stabiel blijven en dus niet oxideren. Zolang vetten in de lever stabiel blijven weet je lever er raad mee. De lever kan ze bijvoorbeeld omzetten in andere stoffen of er energie uit vrijmaken. Vitamine E is zeer waardevol, vooral in alle vetrijke weefsels. Denk hierbij niet alleen aan de lever maar ook aan de hersenen. Voedingsmiddelen waar je veel vitamine E in aantreft zijn: tarwekiemolie (op nr.1), amandelen, avocado’s, spinazie en kiwi’s.

Beweging

De beste natuurlijke manier voor de behandeling van niet-alcoholische leververvetting is door gewicht te verliezen. Door te bewegen verhoog je de insuline gevoeligheid. Het gevolg is dat vetten beter worden verbrand en de opslag van vetzuren in de lever daalt. Krachttraining heeft als extra voordeel dat het rustmetabolisme toeneemt zodat je meer energie en dus vetten verbrand wanneer je in rust bent.

Vermijd alcohol

Kruiden, specerijen en zaden

1. Mariadistel
   Silybum marianum (Mariadistel) wordt beschouwd als een belangrijk  kruidenmiddel om de functie van de lever te verbeteren, en om NAFLD te behandelen en /of te voorkomen.
   Mariadistel bevat flavonoïden, die beschermen tegen schade aan de lever, het verbeteren van het ontgiftingsproces, het verhogen van de lever antioxidant glutathion. Mariadistel regenereert de lever doordat het de aanmaak van nieuwe levercellen stimuleert. In het bijzonder verhoogt het de glucuronidatie in de lever. Dit is een proces waarbij toxische stoffen minder schadelijk worden gemaakt en aan water worden gebonden zodat ze het lichaam kunnen verlaten.
   De aanbevolen dagelijkse dosis mariadistel is 900 mg.
   Tweemaal per dag te nemen bij de maaltijd (supplement te koop bij verschillende natuurwinkels).
2. Kurkuma Curcuma longa (kurkuma) bevat de krachtige stof genaamd curcumine, gebruikt in de geneeskunde voor de behandeling van geelzucht en leverziekten.Aangezien kurkuma de oxidatieve stress minimaliseert, wordt de vrijgave van ontsteking verlaagt , verbetert de gevoeligheid voor insuline, en verandert de vetstofwisseling. Kurkuma vermindert leverschade en NAFLD.
3. Lijnzaad
   Lijnzaad bevat bestanddelen die de druk helpen voorkomen van schadelijke hormonen op de lever. Om de versheid te bewaren is het best om je lijnzaad te malen in een koffiemolen. Lijnzaadolie is een uitstekende aanvulling voor veel salades.
4. Kaneel Cinnamomum seylanicum of kaneel wordt beschouwd als een kruid  dat helpt bij de spijsvertering en het verbetert ook de gezondheid van de lever.
5. Koriander Koriander  is een ander gunstig kruidenmiddel voor de bescherming van de lever
6. Gember Vanwege de antioxidanten en het vermogen om triglyceriden te verlagen, is gember ideaal voor de behandeling van leververvetting. Koop gemberwortel en bewaar het in de koelkast, verpakt in papier. Je kunt het raspen over salades, soepen of cakes bijvoorbeeld. Je kunt het ook als thee gebruiken.
7. Grapefruit – Deze vrucht is ook een geweldige manier om leververvetting en prediabetes te behandelen. Een van de belangrijkste ingrediënten in grapefruit is naringenin, dat de mogelijkheid biedt om de ingrediënten die vetzuren oxideren te activeren. Het vermindert ook lichaamsvet en behandelt metabool syndroom (twee factoren die samenhangen met leververvetting).

Overige tips,voor de natuurliefhebbers:

1. 1. Paardebloem
      De wortel en het blad van de paardebloem worden vaak gebruikt om de juiste werking van de lever te bevorderen.Het is een doeltreffend kruid dat reinigt bij niet-alcoholische steatohepatitis.
      Dit kruid ontgift en regelt de ophoping van vet in de lever. Bereid een paardebloemwortel thee door een theelepel gedroogde wortels toe te voegen aan een kopje kokend water. Dek het kopje af en laat gedurende 10 minuten trekken. Neem het afkooksel en je thee is klaar.
      Drink gedurende een periode van 3 weken, 3 kopjes van deze thee per dag.
   2. Amla of Indiase kruisbes
      Amla (Indische kruisbes) is een kruid geliefd om zijn verjongende eigenschappen. Dit kruid wordt op grote schaal gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde voor de behandeling van leververvetting, vaatziekten en diabetes. Deze Indiase kruisbes bevat essentiële antioxidanten die kunnen helpen bij de juiste leverfunctie, zoals ellaginezuur, vitamine C, gallotanin, Galluszuur en corilagin.
   3. Zoethoutwortel Glycyrrhiza glabra of zoethoutwortel is een efficiënte remedie tegen NAFLD die gebruikt wordt in de Ayurvedische geneeskunde.Bereid een thee uit zoethoutwortel door kokend water in een kop te gieten  met een theelepel zoethoutwortel poeder, en laat het 10 minuten staan.
      Nadien, stam en je thee klaar is. Drink deze thee twee keer per dag.

Tot slot

wil je meer informatie of een voedingsadvies afgestemd op jouw leefwijze? Neem dan contact met ons op.

Bronnen:

• Maag Lever Darm Stichting
• Natuurdietisten.nl
• Orthofyto.com
• Foodlog.nl
• Darmgezondheid.nl
• VNIG.nl
• Poweracademy.nl

Voeding en Covid-19

Voeding en Covid-19

We horen deze vraag steeds vaker door het nieuws  gonzen: kampt het merendeel van de Corona patiënten met overgewicht? Is er een link tussen de mensen met overgewicht en het virus waar we nu de laatste twee maanden mee te kampen hebben?

Ik ging op onderzoek uit. Op jacht naar (wetenschappelijke) artikelen die hier meer over kunnen vertellen. Ook ben ik heel benieuwd of we bepaalde vitamines (meer) kunnen innemen, om ons te beschermen tegen dit nieuwe virus.

Overgewicht

Meer dan driekwart van de geïnfecteerde Corona patiënten komt er met lichte klachten van af of blijft zelfs symptoomloos. Hoe is het dan mogelijk dat anderen in levensgevaar komen?

Nederlandse ic-artsen zien al langer dat zwaarlijvige patiënten oververtegenwoordigd zijn op de intensive cares. De cijfers schommelen tussen de 65 tot 80 procent, tot zelfs 90 procent op de ic van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). ,,Deze patiënten hebben een BMI van rond de 30”, zei Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse ic-vereniging (omgerekend naar patiënten van 1.80 meter moet je dan denken aan 100 kilo of meer).

Veel buikvet is een belangrijke risicofactor, weet Liesbeth van Rossum, internist en hoogleraar obesitas in het Erasmus MC. ,,In dat buikvet worden continu hormonen en ontstekingstofjes aangemaakt, waar het immuunsysteem op reageert. Het immuunsysteem is hierdoor actiever dan normaal en reageert minder goed op indringers. Hierdoor kan het coronavirus zich snel vermenigvuldigen, waardoor de patiënt zieker wordt.”

Welke rol speelt vetweefsel in de buik bij het verloop van Covid-19? “Dat buikvet maakt een aantal stoffen en één van die stoffen die gemaakt wordt is leptine. Dat is een hormoon wat een aantal effecten heeft. Dat hebben we gemeten en dat blijkt ook te hoog te zijn bij die patiënten.”( Peter van der Voort, hoofd Intensive Care van het UMC Groningen).

Mensen met overgewicht hebben normaalgesproken al meer leptine in het bloed, maar Corona zorgt ervoor dat er nóg meer in je bloed zit. Een bij-effect van leptine is dat je trombose kan krijgen. “En dat is ook wat we zien bij onze patiënten op de intensive care. Dat er meer trombose is in de aderen, maar ook in de slagaderen.”

Het onderzoek loopt nog, maar vooralsnog zijn er belangrijke aanwijzingen dat leptine een belangrijke rol speelt in het ziekteverloop van Corona. Onderzoek moet dus uitwijzen of hier iets aan valt te doen.

Daarnaast kampen obesitaspatiënten vaak met hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Daardoor zijn ze  minder goed opgewassen tegen een virus als dit.

,,Dat zagen we bij de griep, maar ook nu bij corona. Maar er is nog iets geks aan de hand: bij coronapatiënten verdwijnen ook veel witte bloedlichaampjes en dat is voor deze patiënten, die toch al een verzwakt immuunsysteem hebben, extra nadelig,”, zegt Liesbeth van Rossum, internist en hoogleraar obesitas in het Erasmus MC.

Daarnaast zijn mensen met ernstig overgewicht lastiger te beademen als ze eenmaal op de IC liggen, waardoor ze een grotere kans op complicaties hebben. Ook als ze op hun buik gedraaid worden op de IC, is de kans op overlijden groter door het grotere gewicht wat op de longen rust.

Tot slot zijn er theorieën dat het virus zich behalve aan longcellen, ook aan vetcellen zou binden. Meer vetcellen zou kunnen betekenen dat het virus meer kans krijgt. Er is meer onderzoek nodig om te ontdekken hoe dit precies zit en of dit in de praktijk ook echt zo is.

Algemeen concluderend: bij mensen met overgewicht kan het afweersysteem verstoord zijn, wat hen vatbaarder maakt voor infecties. In buikvet zitten namelijk veel ontstekingsstoffen die ervoor zorgen dat het afweersysteem constant aan staat en uit balans raakt. Dit maakt hen vatbaarder voor ziektes, waaronder Covid-19. Met betrekking tot de andere genoemde mogelijke oorzaken, moet nog nader onderzoek gedaan worden.

Vitamine C en Covid-19

Kunnen we dan naast onze eetpatronen onder de loep te nemen, ook iets extra’s doen zoals meer vitamines innemen?

Het lichaam voorzien van de noodzakelijke vitamines is van uitermate belang. Niet alleen bij een ‘normaal’ (griep)virus, maar dus ook bij  Covid-19. Vitamine C remt de mate waarin longen doorlaatbaar worden voor vocht en gaat daarmee benauwdheid tegen. Artsen en wetenschappers hebben de krachtige antivirale werking van vitamine C overtuigend aangetoond. Oók de verspreiding van dit coronavirus kan zeer waarschijnlijk worden geremd of zelfs worden gestopt. Dit zou kunnen door direct, bij de allereerste dreiging, te starten met het gebruik van hooggedoseerde grammen vitamine C (Gert Schuitemaker – Ortho).

En waar zit vitamine C dan onder andere in?

Lees deze handige tabel!

Vitamine D en Covid-19

Vitamine D heeft sterk antivirale effecten en een goede vitamine D-spiegel kan de lichaamseigen afweer tegen virussen verhogen. Vitamine D voorkomt replicatie van virussen, versterkt de barrièrefunctie (bv. van de slijmvliezen) en werkt ontstekingsremmend.

Er is nog geen specifiek onderzoek uitgevoerd naar de effecten van vitamine D-suppletie bij mensen met het coronavirus, het virus is daar te nieuw voor. Maar er zijn indirecte aanwijzingen dat voldoende vitamine D het verloop van een virale besmetting met het Covid-19 coronavirus kan verbeteren.

Begin april verscheen een wetenschappelijke publicatie in het tijdschrift Nutrients, met een overzicht van de rol van vitamine D in de verlaging van het risico op luchtweginfecties. Ook wordt uiteengezet hoe vitamine D-suppletie een nuttige maatregel kan zijn om het risico op een COVID-19-infectie te verminderen.

Voorlopig voedingsadvies

• eet meer noten (vooral de paranoot – deze noot is bijzonder rijk aan selenium, maar bovendien aan vitamine E, magnesium, calcium, ijzer en zink)
• pompoenpitten
• vette vis (haring, makreel, zalm)
• eieren
• roomboter (i.p.v. margarine)
• volle yoghurt (indien geen zuivelallergie)
• (meer) water en/of thee drinken (i.p.v. frisdrank)
• Voldoende vitamine C

En tot slot:

• Ga dus genoeg naar buiten!! Laat de zon en het licht het werk doen.

Vanaf zonkracht 3 wordt er in de huid vitamine D aangemaakt (check de zonkracht van dat moment (in Bilthoven; RIVM))

Bij hulp, tips of adviezen, neem contact op met een voedseldeskundige/ coach.

Bronvermelding

• RTL Nieuws https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5109781/voedingssupplement-veelbelovend-middel-corona-leptine
• Algemeen Dagbladhttps://www.ad.nl/gezond/hoogleraar-legt-verband-tussen-obesitas-en-corona-uit-dikke-buik-is-een-risico~a0ce07c0/?referrer=https://www.google.com/

• De Hartstichting  https://www.hartstichting.nl/nieuws/is-coronavirus-reden-tot-zorg-voor-hartpatienten/risicofactoren-en-coronavirus/overgewicht-en-corona

• Tijdschrift Voedingsgeneeskunde https://www.voedingsgeneeskunde.nl/webartikelen/overgewicht-mogelijk-belangrijkste-risico-bij-corona-infectie?destination=node/4975

• Business insider  https://www.businessinsider.com/coronavirus-obesity-top-factor-after-age-driving-nyc-hospitalization-2020-4?international=true&r=US&IR=T

• Natuurdietisen.nlhttps://www.natuurdietisten.nl/verhoog-je-weerstand-tegen-coronavirus/

• Orthohttps://ortho.nl/advies-aan-minister-over-coronavirus-vergeet-vitamine-c-niet/&https://bibliotheek.ortho.nl/40659/

• Samen Gezondhttps://www.samengezond.nl/top-10-vitamine-c/

• Tijdschrift Orthofytohttps://www.orthofyto.com/corona/vitamine-d-en-het-coronavirus/

Angst tijdens Corona

In deze tijden van de Corona-crisis staan de kranten vol met hoeveel mensen er Corona hebben, hoeveel er in het ziekenhuis liggen, hoeveel op de IC, hoeveel er overlijden. Nog nooit waren de kijkcijfers zo hoog voor actualiteitenprogramma’s en het nieuws de afgelopen tijd. En daarmee wil de media uiteraard doorgaan, want angst en stress ‘verkoopt’ wel. Bovendien horen we weinig ‘goed’ nieuws. Waarom horen we niet hoeveel mensen er genezen zijn, of zijn ontslagen uit het ziekenhuis? Waar is de context/ relativering met het aantal doden/ besmettingen met betrekking tot het influenza virus wat al jaarlijks heel veel slachtoffers maakt? Moeten we nu werkelijk zoveel angst hebben en onszelf (laten) opsluiten?

En hoe is het met de mensen zonder Corona die angst voelen, stress hebben, eenzaam zijn, ‘gewoon’ thuis blijven en onder de radar blijven? En wat hebben deze gevoelens van angst voor effect op onze psychische, en uiteindelijk lichamelijke gezondheid?

Het leven in een “anderhalve-meter-samenleving” heeft verregaande consequenties voor ons als mens.  Aanrakingen zijn hierbij niet mogelijk (behalve familie in het directe gezinsleven).  Een aanraking brengt in ons lichaam een ontspanningsreactie met zich mee. Er vindt een stimulatie plaats voor de aanmaak van het hormoon oxytocine. Dit hormoon zorgt voor een algehele afname van angst en stress en een toename van een gevoel van geluk / vrolijkheid / naastenliefde.

De behoefte aan saamhorigheid en kalmerende zaken zoals ontspanning van zachte aanrakingen is tijdens perioden van stress en angst zoals nu, juist groter.  Uit onderzoek blijkt dan ook:

• Mensen zonder wezenlijke sociale contacten ervaren tal van negatieve gezondheidseffecten;
• Mensen die vaker omhelzen worden minder vaak ziek en hebben gemiddeld genomen mildere symptomen bij ziekte.

De aanwezigheid van stress onderdrukt het immuunsysteem. Aanrakingen hebben juist een positief effect op het immuunsysteem. En bovendien is er een duidelijk verschil tussen aanrakingen door een ander en zelfaanraking. Die laatste zorgt voor veel minder hersenactiviteit.

Het vasthouden van een hand of nekmassage van je partner vlak voor of tijdens een spannende gebeurtenis, werkt stressverlagend door de verhoogde aanmaak van oxytocine.

Bovendien is het idee dat mensen op dit moment sterven zonder de aanwezigheid van naasten, uitermate moeilijk te verkroppen. In situaties van ziekte, angst bij onzekerheid omtrent de naderende dood, willen we juist fysieke nabijheid en kan dit stressverlagend zijn.

Daarnaast zullen er mensen zijn die méér stress hebben en ervaren door de genomen maatregelen en algehele onzekerheid, dan door angst voor een dodelijk virus.

Wie gezond gehecht is, zoekt bij dreiging nabijheid. Het is een pijnlijke paradox dat aanraking juist nu veelal verboden is.

Voorts is chronische stress een grote oorzaak van ontstekingen in ons lichaam. Met tal van serieuze gezondheidsklachten als gevolg, zoals diabetes en/of hartzieken. Ook kunnen deze stress-producerende proteïnen in de hersenen de nodige gevolgen achterlaten. Chronische stress heeft namelijk ook invloed op de verhoogde aanmaak van het hormoon cortisol. Dit kan leiden tot gedragsproblemen,  problemen in bijvoorbeeld de menstruatiecyclus en kan leiden tot depressie. De hippocampus in de hersenen is een uitermate gevoelig onderdeel voor stress (met dit gedeelte kunnen we leren en onthouden). Hoge aanmaak van cortisol leidt ertoe dat de hippocampus krimpt, met de gevolgen vandien. Ook remt het de aanmaak van de neurotransmitter serotonine (het zogenaamde ‘rusthormoon’), wat ook een belangrijke oorzaak van depressie is.

We zouden ons dus niet zo gek moeten laten maken door de angstzaaierij – door de media – omdat stress zo ongelooflijk slecht is voor het immuunsysteem en mensen alleen maar vatbaarder maakt voor (andere) infecties.

We zijn geëvolueerd met virussen, bacteriën en schimmels om ons heen. Ze waren er zelfs eerder dan wij. Het zou een illusie zijn om te denken dat wij virussen, bacteriën en schimmels kunnen beheersen. De mens zit er vol mee. Zowel met de goede als de kwaadaardige. En dat is perfect zolang er maar balans is; dat is gezondheid. De vraag is of alles desinfecteren met Dettol ook zo handig is omdat dat de goede bacteriën ook doodt en dus nadelige gevolgen heeft voor onze eigen immuunsysteem en potentiële andere indringers.

Kortom : ik zou persoonlijk willen voorstellen dat de media over dit onderwerp , een ‘gedragscode’ moet handhaven. Dat elk artikel gecontroleerd moet worden door een wetenschappelijke instantie in combinatie met een groep vooraanstaande psychologen.

De (psychische) gezondheid van de samenleving – daar kan en mag je niet mee sollen. Daar zou de overheid juist óók een stokje voor moeten steken, naast de maatregelen voor het Corona-virus.

Tot slot, om in het positieve te eindigen:), zijn de volgende zaken zeer belangrijk omtrent verlaging van stress en angst:

• Goede gezonde voeding voor jouw lichaam
• Genoeg beweging
• Wél sociaal contact, interactie en aanraking (er zijn immers genoeg gezonde mensen)
• Neem zelf verantwoordelijkheid voor je gezondheid; wacht niet tot de situatie extern beter wordt
• Lezen / studeren/ opleiding volgen
• Bewust in het leven staan; rust vinden (bijv.door middel van Mindfulness of yoga)
• Positieve – in context geplaatste – berichtgeving omtrent negatieve gebeurtenissen lezen

Hoezee!

Mirjam de Groot

BRONNEN

• ‘Een aanraking is een eerste levensbehoefte’, De Volkskrant, Ianthe Sahadat, 17 april 2020.
• ‘Stop angstzaaierij over Corona – draag bij aan onze gezondheid’ – Matthias Desmet (Professor Klinische Psychologie aan de Universiteit van Gent (gejaheinen.com)
• ‘How Chronic Stress changes the brain – and what you can do to reverse the damage’ – The Conversation UK – Barbara J. Sahakian, Professor of Clinical Neuropsychology University of Cambridge ea – Erik Dalton Myoskeletal Alignment Techniques Group 22 maart 2020

Vacature

Op zoek naar een baan als voedingsdeskundige/coach/integratief therapeut bij een kleinschalige, professionele praktijk?

Dan ben ik op zoek naar jou!

Als je

– minimaal in bezit bent van de vereiste diploma’s,

– woonachtig bent in Amsterdam Noord / of maximaal 20 à 30 minuten fietsen hiervandaan,

dan nodig ik je van harte uit te solliciteren.

Stuur je motivatiebrief inclusief CV, recente foto van jezelf en kopie diploma(‘s) naar

info@defocuskamer.nl

of bel mij op 06-22078886

Geitenpaadje

“Waar een olifantenpad het gemak van de mens dient, doet het bewandelen van een geitenpaadje dat juist niet.” (Wikipedia)

Grappig, ik hoorde op de radio dat de term ‘geitenpaadje’  steeds vaker wordt gebruikt. Onder andere door Mark Rutte,… en nu ook door mij.

Het geitenpaadje is dus een moeilijk begaanbaar weggetje.

Toen ik het hoorde moest ik denken aan mezelf – en aan de social media.

Ik sta aan het begin van het weggetje, Facebook / Instagram / LinkedIn / Google… staan aan de andere kant van de wijk.

Uit principe wil ik eigenlijk niks met die social media,… gedoe allemaal met bijhouden, kaf van het koren scheiden, eindeloze, soms inhoudsloze gesprekken volgen die gevoerd worden,…. maar het schijnt dat als je een bedrijf hebt, het wel erg handig is. En je anders ‘achterblijft’ ten opzichte van je concurrenten die het wél allemaal doen. Zelf vind ik het zéér storend als steeds mijn mening overal bij elk product wat ik bekijk of koop, wordt gevraagd. Ik wil helemaal niet mijn mening overal over geven, ik wil niet sparen voor punten en ik wil ook niet iedereen maar volgen.

Maar ja. Ik kan dus continu hier tegenin gaan, maar ik vrees toch dat ik er niet meer onderuit kom. Hier en daar – via een geitenpaadje – probeer ik mij – en mijn bedrijf – bekend te maken. Dan maar het nuttige met het aangename verenigen, en af en toe een leuk blogje schrijven over een onderwerp wat me fascineert, of een leuk boek wat ik heb gelezen. Ik heb immers met volle plezier Literatuurwetenschap gestudeerd; dan kan ik dat weer wat terughalen in mijn wekelijkse bezigheden.

Maar ik blijf me op het geitenpaadje begeven. Het wordt geen snelweg.

Enthymeem

Je kent ze waarschijnlijk wel van school. Stijlmiddelen voor het schrijven van teksten of het maken van presentaties. Alliteratie, Antithese, Herhaling, Ironie, Metafoor, Parabool, Hyperbool, Parallellisme, Personificatie, Synesthesie, Vergelijking, Oxymoron, Eufemisme, Ethos, Pathos, Logos….

Maar Enthymeem. Nooit van gehoord. Maar, de Roger Federer van het speechen wel.

Een Enthymeem: “is een algemeen aanvaarde gedachte die leeft binnen je publiek – die je niet uitspreekt.”

Ik heb het maar even opgezocht in de bijbel (dnbl.org): “enthymema: incomplete redenering… Term uit de retorica voor een verkorte vorm van syllogisme, een stelling die gebaseerd is op een algemeen voor waar gehouden of waarschijnlijke premisse die leidt tot een specifieke conclusie. De majorpremisse van het syllogisme ontbreekt gewoonlijk, omdat die als bekend verondersteld wordt. Een voorbeeld van een enthymema is: ‘Marleen Gorris heeft een Oscar gekregen, want haar film is bekroond bij de Academy Awards-uitreiking in Hollywoord in 1996’, waarbij ervan uitgegaan wordt dat iedereen weet dat de prijzen in Hollywood bestaan uit Oscars.”

En Wikipedia:

“Een enthymeem is een deductief retorisch syllogisme in het werk van Aristoteles. Oorspronkelijk betekent enthumêma ‘overweging’ in het Grieks. Maar de naam wordt ook wel gebruikt voor het geheel van: een verzwegen, algemeen aanvaarde premisse.”

In dit geval, tijdens de lofrede voor Elijah Cummings.

“… but I would also want them to know that being a strong man includes being kind.. That there is nothing weak about kindness and compassion. There is nothing weak about looking out for others. There is nothing weak about being honorable. You are not a sucker to have integrity and to treat others with respect.”

Een sterke man kan ook begrip hebben. Mensen in bepaalde posities zouden eervol en integer moeten handelen. In de VS zit iemand aan het roer die rondom deze onderwerpen steken zou laten vallen (de majorpremisse die ontbreekt is dat Trump niet eervol en integer zou handelen).

Knap, die Obama. Ik houd van die subtiliteit.

(De Nieuws BV 31-01-2019- Huib Hudig)

See Obama’s message for elected officials in eulogy

Sapiens: een kleine geschiedenis van de mensheid

Hier komt binnenkort mijn blog over dit boek van Yuval Noah Harari.